Koffiepraat.nl forum over koffie, espresso, filterkoffie, horeca en technieken

Spironski schreef:Jij kan dus een mooi staatje maken van het temperatuurverloop bij een Europiccola! We weten hier dat het ding snel oververhit, maar wanneer precies, en hoeveel dan???

Is er een kans dat je dit zou kunnen checken? Binnen 10 minuten de Pavoni gebruiken, en dan: kopje 1 is te koud, kopje 2 en 3 zijn goed, kopje 4 is reeds te heet.

Zou tof zijn!

Daar ben ik nu aan toe

Ik heb de probe zo vastgemaakt:



De probe-tip is hopelijk extra goed warmtegeleidend gemaakt met wat van dat voor de voedingsindustrie geschikte vet/gel voor smeren van schroefdraden, en verder door het heel strak vast te maken op de zetgroep. De tie-wraps eerst met de hand zo strak mogelijk aangetrokken en daarna met een tang nog een paar tikken verder aangesnoerd.

De plek aan de zijkant lijkt me beter dan helemaal aan de voorkant. Ik vermoed dat de temperatuur aan de achterkant het hoogste is.

De machine heeft een uur eerder al koffie gezet (was maar zozo) en de zetgroep is daardoor nog rond de veertig graden.

Na een minuut of acht is de zetgroep op 60º C. Ik doe een flush van anderhalve seconde om het shot glas op te warmen, waarna de gemeten temperatuur tien graden hoger is, rond de 70º C. Hefboom omhoog, heet water richting de puck, vijf seconden wachten en doordrukken. Hierbij is de zetgroep even 88º waarna deze langzaam afkoelt. Zodra ik het glas weghaal, tik ik de probe even aan met een koude lap om dat punt met een dip te markeren.

De koffie is best lekker, al waren de bonen (Papoea Nieuw Guinea 23-4-2013) vermoedelijk een maand oud. De eerste kop van de dag was zozo, dus deze was extra welkom!

Met de volgende kop ga ik wat langer wachten tot de zetgroep 75º C is. Kijken of de flush 'm dan naar 85º C brengt en het zetten net iets boven de 90º komt, bij een nog steeds smakelijke bak.

Is me niet helemaal duidelijk waar die tweede grafiek over gaat, is dat een 2-de kopje?

Als ik het eerste grafiekje bekijk valt het me op dat de kop na zo'n 4 minuten zo'n 10C per minuut heter begint te worden. Als je dat extrapoleert zou de kop dan inderdaad na 10 minuten op zo'n 80C zitten, en dus op werktemperatuur. Consistent met wat we al vermoeden/wisten.

Zou je ook nog een meting kunnen doen op de kop langer dan die 10 minuten? Dus hoe heet is die na 15 minuten en 20 minuten, b.v. Dit in verband met wanneer het apparaat echt oververhit raakt.

Ikzelf koel de kop na zo'n kwartier en enkele kopjes gezet te hebben met een nat stukje keukenrol om het verbindingsstuk naar de boiler. Dat helpt, maar ik heb geen idee hoeveel impact dat heeft (nudge nudge, wink wink ).

Spironski schreef:Is me niet helemaal duidelijk waar die tweede grafiek over gaat, is dat een 2-de kopje?

De tweede grafiek is een "uitvergroting" van een stukje van de eerste. In het programma dat de grafieken maakt kan ik als het ware 'inzoomen' op een bereik wat tijd en temperatuur betreft en die rechthoek wordt dan een nieuwe grafiek. Zo heb ik dat met de eerdere metingen ook veel gedaan.

Spironski schreef:Als ik het eerste grafiekje bekijk valt het me op dat de kop na zo'n 4 minuten zo'n 10C per minuut heter begint te worden. Als je dat extrapoleert zou de kop dan inderdaad na 10 minuten op zo'n 80C zitten, en dus op werktemperatuur. Consistent met wat we al vermoeden/wisten.
Zou je ook nog een meting kunnen doen op de kop langer dan die 10 minuten? Dus hoe heet is die na 15 minuten en 20 minuten, b.v. Dit in verband met wanneer het apparaat echt oververhit raakt.

Leuk dank voor 't meedenken. Ik heb genoteerd voor volgende meting (als het ding eerst helemaal is afgekoeld):

1) vanaf kamertemp opwarmen
2) na 10 min op 80º C?
3) meting na 15 minuten
4) meting na 20 minuten
5) koelen met nat keukenrol om de koppeling tussen zetgroep en boiler
6) koelen met natte doek rond zetgroep

Top! Leuk dat je die moeite wil doen. De Pavoni's zijn in staat tot erg lekkere espresso, maar het zijn toch een beetje enigmatische dingen. Op deze manier wordt het allemaal wat inzichtelijker.

Jammer dat je alleen Europiccola's hebt en niet ook een Professional (die heb ik). Deze laatste heeft niet die speciale 2 standen voor de boiler, maar slechts de heetste. Nu vermoed ik dat je wel één en ander van de temperatuursverlopen van de Europiccola mag vertalen naar de Professional.

Ik heb je topic trouwens even gesplitst, vond dat dit wel een eigen plaatsje verdiende.

Goed plan met die splitsing!

Spironski schreef:Jammer dat je alleen Europiccola's hebt en niet ook een Professional (die heb ik). Deze laatste heeft niet die speciale 2 standen voor de boiler, maar slechts de heetste. Nu vermoed ik dat je wel één en ander van de temperatuursverlopen van de Europiccola mag vertalen naar de Professional.

De Europiccola waaraan ik nu meet heeft een grotere boiler dan de andere die ik bij een buurman (te leen) heb staan, een manometer en slechts een aan/uit knop. Is dat niet de Pro?

In de map http://www.kostverlorenvaart.nl/temp/pl/ staan foto's ervan en ik plaats er hieronder 4:

Ah, dat is dus niet de Europiccola (de kleine), maar de Pro (de grote). Ik heb een Gaggia 106, wat eigenlijk een Pavoni Pro is. Dus ik kan dan de metingen rechtstreeks vertalen naar mijn eigen machine, heel mooi!

Ik heb nu eerst de opwarmtijd gelogd. Dus nog niet bezig geweest met afkoelen of warm flushen, eerst maar de curve van de Pro die op kamertemp aan gaat en een uur later wordt uitgezet:

Klokslag 17:15 aangezet. Tot ongeveer 75º C warmt de machine redelijk snel op in een herkenbare curve die daarna wat minder steil gaat. Na dertig minuten is het maximum van 96º C bereikt en daarna blijft het voornamelijk een halve graad op en neer gaan. Ik plaats de URL van de plaatjes onder de afbeeldingen want ze passen niet helemaal op de forum-kolom lijkt het en er is voor zover ik kan zien gaan "vergrootglas"-optie:



(http://www.kostverlorenvaart.nl/temp/pa ... en-850.jpg)

Als ik inzoom rond het punt waarop 75º C wordt bereikt blijkt dit na iets meer dan tien minuten te zijn om 17:25:08



(http://www.kostverlorenvaart.nl/temp/pa ... en-850.jpg)

Anderhalve minuut later is het 80º C om 17:26:37



(http://www.kostverlorenvaart.nl/temp/pa ... en-850.jpg)

Zou het volgende een goeie zet-planning zijn: machine aan en timer op 10 minuten, dan kop met flush opwarmen, koffie malen, tampen, kopje leeggieten, filterdrager met koffie plaatsen, hefboom omhoog, vijf seconden wachten, doordrukken (en een ogenblik een koude lap tegen probe voor tijdsmarkering). Dan een kleine koude natte doek om de hals tussen boiler en zetgroep, wachten tot temp van zetgroep weer op 80º C is en volgende kop zetten?

Dit laatste lijkt een redelijk goede aanname.

In zo'n Pavoni moet de kop voornamelijk fungeren als een koeling voor het water uit de boiler, wat nu eenmaal op 120-125C zit. De kop zal dus aanzienlijk koeler moeten zijn dan de ongeveer 93C die uiteindelijk wenselijk is, om het genoeg af te kunnen koelen.

In een HX als de Giotto dempt de kop ook, maar is het water dat in de HX zat (op 120-125C) eerst weggespoeld. Na de flush en weer opwarmen zal dat water rond de zet temperatuur zitten. De kop van de E61 dempt de verschillen dan, zoals we eerder zagen, maar veel verschil in temperatuur met het zetwater is er niet.

De functie van de Pavoni-kop is dus heel anders dan de functie van de E61 kop. De eerste koelt, de tweede dempt.

In het grafiekje kunnen we zien dat de Pavoni na reeds een kwartier al heel dicht in de buurt zit van de gewenste zet temperatuur, en aldus niet meer z'n koelende werking zal doen. En dan is er nog niet eens koffie mee gezet. Het lijkt dus zaak de Pavoni 10 minuten op te warmen en niet langer, en er dan meteen espresso mee te gaan zetten.

Dan ben ik vanzelfsprekend wel nieuwsgierig naar de temperatuur van de kop na het zetten van een kopje espresso en ook na het zetten van twee kopjes espresso, zelfs binnen dat kwartier. Dikke kans dat de kop dan al te heet is.

En daar komen die natte lapjes dan van pas.

Ik heb geen dergelijke hefboommachine, maar vind dit erg leuk en leerzaam om te lezen!

Een hefboom staat nog wel altijd om mn verlanglijstje.

Spironski schreef:De functie van de Pavoni-kop is dus heel anders dan de functie van de E61 kop. De eerste koelt, de tweede dempt.

Het verbaast me weleens dat la Pavoni (of Orphan Espresso) niet komt met een koelrib die je aan de zetgroep zou kunnen vastmaken. Als die koelrib goed geproportioneerd is, dan zou die de zetgroep bijvoorbeeld stabiel op 80º C kunnen houden. Wel zou die er dan pas op moeten worden geschoven als die temperatuur is bereikt, anders wordt de opwarmtijd flink langer.

Spironski schreef: Het lijkt dus zaak de Pavoni 10 minuten op te warmen en niet langer, en er dan meteen espresso mee te gaan zetten.

Dan ben ik vanzelfsprekend wel nieuwsgierig naar de temperatuur van de kop na het zetten van een kopje espresso en ook na het zetten van twee kopjes espresso, zelfs binnen dat kwartier. Dikke kans dat de kop dan al te heet is.

En daar komen die natte lapjes dan van pas.

Heb ik vanochtend aan gewerkt. Een uitgebreid verslag met dichterlijk gezwam eromheen heb ik net geplaatst op mijn blog onder de titel Omar's bitter cup maar als ik me hier even bij de kale feiten houd het volgende

De hele cyclus van opwarmen (duurde nu iets langer dan gisteren toen de machine wel was afgekoeld maar al wel aan was geweest) en zetten:



Grote versie: http://www.kostverlorenvaart.nl/temp/pa ... -2cups.jpg

Ingezoomd op de eerste flush plus kop:



(grote versie: http://www.kostverlorenvaart.nl/temp/pa ... graden.jpg)

Ingezoomd op tweede kop en de temperatuur daarna:



(Grote versie: http://www.kostverlorenvaart.nl/temp/pa ... warmer.jpg)

Het gaat volgens plan, alleen lijkt de hoeveelheid koffie in het filter te weinig of te grof gemalen want de koffie loopt er vlot door met weinig bestendige crema en de smaak is lekker bij de eerste slok maar laat een bitter gevoel op de tong achter.

Een korte pre-flush verhoogt de temperatuur in de zetgroep met 10º C en het zetten zelf ook, al is er na de eerste piek in de zetgroep tijdens de extractie een lichte daling. De tweede kop zonder pre-flush kon daardoor ook best nog. Het hielp wel dat ik twee stukken keukenpapier nat maakte met koud water uit de kraan en de lap strak om de hals achter de zetgroep legde. Je kon het water van het papier horen sissen tegen het hete metaal van de boiler. De temperatuur liep iets terug naar 84º, niet verder en op 84º C zette ik de tweede kop.

Pech dat het beide keren geen wonder-prachtige shot was, ook wel weer grappig.