Pagina 1 van 13

Transparant Portafilters van S. Sweeney en Tije de Jong

Geplaatst: do 20 mar 2014, 16:32
door fransg
Afbeelding


Afbeelding


Afbeelding


Afbeelding


Afbeelding


Stephen Sweeny (Seattle, Washington) geniet enige roem in de espressowereld door een aantal maatwerkaanpassingen die hij heeft bedacht en gemaakt: fraaie transparante portafilterhouders en funnels voor de HG One, hardhouten handvatten voor de Londinium en andere machines.

Velen weten niet dat hij ook andere dingen maakt in zijn uitgebreide werkplaats, van kayaks tot volledig werkende kanonnen in historische modellen. Geen buurman die je tegen je in het harnas moet jagen ;-)

Onderstaand: een groot schaalmodel van de 1867 Whitworth 40mm rifled breech loader:

Afbeelding


Wanneer hij ermee naar wedstrijden rijdt, waar op grote speciaal vrijgemaakte terreinen wordt gekeken wie het beste met zijn zelfbouwkanon een doelvoorwerp in de verte kan raken, kunnen bumperklevers de schrik van hun leven krijgen wanneer ze zich realiseren dat ze recht in de loop van een fors kanon kijken.

Twee plaatjes van zijn zelfbouw-kayaks:

Afbeelding


Afbeelding


Je kunt je voorstellen dat ik mijn hoop op Stephen richtte toen ik me afvroeg wie voor mij een uniek stukje gereedschap kon maken om een blik te werpen in het onzichtbare: wat er gebeurt binnen in een filterbakje in het portafilter tijdens het zetten van een espresso.

Ik kreeg het idee van twee erg primitieve en korte clipjes van La Spaziale op YouTube:





Het verbaasde me wel dat er slechts twee van die clips zijn, terwijl het toch razend interessante materie is. Ik ben dat beter gaan begrijpen danzkij de regelmatige updates van de afgelopen maanden, terwijl Stephen Sweeney ontdekte welke problemen er op de loer liggen bij het maken van zo'n eenmalig doorkijk-instrument.

Je moet namelijk iets vinden dat de enorm sterke metalen wand van het portafilter en het filterbakje kan vervangen, het moet doorzichtig zijn en ook weer bewerkbaar genoeg om onderin het vlakke deel van een echt metalen filterbakje vast te houden. Ook moet de bovenkant sterk genoeg zijn om zich vast te houden in de zetgroep. En de gebruikte materialen moeten in samenhang sterk genoeg zijn voor extreme omstandigheden: de temperatuur schiet heen en weer van kamertemperatuur tot de temperatuur van kokend water, waarbij de materialen zeer verschillend uiteenzetten en krimpen. Bovendien is er tijdens de extractie een hoge druk bovenin en de gewone atmosferische druk van de huiskamer onderaan. Metaal, acryl en speciale industriele lijmsoorten moeten elkaar klem houden en intussen dwarrelt er binnenin heet water, koffie, lucht en CO2.

Ik me nu wel voorstellen dat het best mogelijk is dat het Spaziale team graag meer opnames wilde maken, maar dat hun TPF het niet lang genoeg uithield en dat de kosten voor ontwikkeling begonnen op te vallen bij het management dat er een einde aan maakte.

Bij Stephen hield zijn uiteindelijke TPF het goed tijdens enkele tests en bij ons hield hij het tijdens de vijftien tests die we hebben gedaan voor we zagen dat het uiteenvallen van de TPF niet lang meer zou duren.

Van Stephen hadden we al begrepen dat je veel geluk nodig hebt als de TPF het begeeft terwijl je er juist in staat te turen en er plots onder een bar of 8 druk bloedheet water en koffiedrab om je oren knalt.

Voordat we aan de experimenten begonnen, huurden we een Sony 4K High Speed Camcorder waar toplenzen van Canon op passen zodat we geen detail hoefden te missen.

Afbeelding


Roemer had al ervaring met deze camera en hij nam het filmen (en editen) op zich.

Het kan wel enkele dagen duren voor alles is verwerkt maar morgen of overmorgen kunnen we een paar bewegende beelden verwachten.

Hetgeen ik al heb bekeken op het kleine monitor-scherm is zeer spectaculair. De trage storm die woedt boven de puck is adembenemend.

We kwamen ook achter iets dat me niet zo snel zou zijn opgevallen zonder TPF: als je een tamper gebruikt die heel erg strak in het filterbakje past, dan trek je na het tampen de puck iets los in het bakje en bij een hefboom-machine springt de puck dan een ogenblik omhoog als je de zuiger omhoog trekt. De puck komt ook direct weer met een forse klap op zijn plek, maar ideaal is dat niet.

Wanneer je een tamper gebruikt die net iets makkelijker past, heb je hier geen last van. De La Pavoni millennium tamper die Tije voor me maakte bleek hier perfect voor te zijn. Helaas kwamen we hier pas achter toen de TPF aan het einde van zijn levensloop begon te raken dus we hebben maar een of twee extracties op deze betere manier kunnen filmen.

Het was verleidelijk om nog even, en nog even door te filmen, maar we konden het risico niet lopen dat de TPF zou exploderen over een camera van 8.000 Euro. De opnamedag vloog ook voorbij en de apparatuur moest terug: een dag huur voor camera, LED lamp en tussenring was kostbaar genoeg.

We gebruikten de batterij LED-lampjes voor details, terwijl twee 1000W studiolampen de rest verlichtten.

Ik popel om de eerste clip te laten zien. Het blijft allemaal kort, maar door de high-speed opname zie je vertraagd wat voor een storm er woedt boven de puck, wanneer het water zich op het maalsel stort en hoe alles razendsnel opklaart zodra de druk erop komt te staan. Daarna zie je hoe het water langs de korrels koffiemaalsel dringt en lucht en CO2 een weg zoeken naar buiten.

Zonder Stephen Sweeney was dit onmogelijk geweest, dus ik dank hem hartelijk!!

Binnenkort meer.

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 17:12
door SteefM
:o Je overtreft jezelf.

Wel een erg goed idee, lijkt me heel interessant om te zien. Ben benieuwd naar de filmpjes!

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 17:15
door paulkoffie
Gaaf! Een spectaculair experiment dat ik nog nooit eerder heb gezien. Kom maar door met die clips! Als het ook nog eens mooie beelden oplevert heb je waarschijnlijk iets wat heel goed doorgaat als kunst.

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 17:46
door cremalover
Geweldig!
De foto,s met de amsterdamse grachtenpanden wazig op de achtergrond zijn ook al juweeltjes.
Zeer benieuwd naar de high speed beelden. :)
Zeker ook naar de op en neer gaande puck.Als dat echt zo is vraag ik me af wat het nut van tampen nog is.Chanelling gegarandeert lijkt me.Gelukkig heb ik slecht passende tamers. :mrgreen:


Je gaat ver in je hobbie.Misschien een idee om ooit iets te publiceren met espresso als thema. :D

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 18:24
door fransg
Dankje!

Een al te goed/krap passende tamper is dus niet nodig. Een te kleine laat losse boel aan de buitenkant, een te stakke zuigt de puck-rand los. Net soepel passend is het beste denk ik.

Ik geloof dat publiceren op papier niet veel oplevert. Uitgevers hebben sowieso geen idee waar ik het over heb en ze hebben geen staf die weet voor welke markt te moeten werven.

Het is leuk dat een bundel columns die ik ooit samen met een maat schreef nog steeds tweedehands verkrijgbaar is, en een boekje over zweefvliegen is soms ook nog te vinden, maar dat heeft destijds allemaal weinig opgeleverd. Zweefvliegers willen vliegen en online bekvechten, geen boeken lezen (of in elk geval geen zelf gekochte boeken), wat dat betreft zijn het net koffieleuten ;-)

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 18:42
door bobbee
Zo! Daar hebben jullie me toch wel even wat waanzinnige beelden gemaakt waar iedereen over de hele wereld die zich bezig houdt met specialty koffie op zit te wachten! Je hebt mij iig op het puntje van mijn stoel! Ik ben heelheeel erg benieuwd naar het resultaat.
We kwamen ook achter iets dat me niet zo snel zou zijn opgevallen zonder TPF: als je een tamper gebruikt die heel erg strak in het filterbakje past, dan trek je na het tampen de puck iets los in het bakje en bij een hefboom-machine springt de puck dan een ogenblik omhoog als je de zuiger omhoog trekt. De puck komt ook direct weer met een forse klap op zijn plek, maar ideaal is dat niet.
Per toeval gebruik ik sinds een paar dagen weer af en toe mijn Pullman tamper (die is gemaakt voor de VST bakjes en past heel precies). Mij viel het op dat alleen wanneer je de tamper niet recht of te snel omhoog haalt na tampen een barst ontstaat! Hebben jullie gezien dat die barst ook ontstaat wanneer je de tamper heel rustig en recht omhoog haalt? Mijn idee was dat het dan wel goed gaat.

Afbeelding

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 19:18
door paulkoffie
Overigens bedacht ik me dat mocht je toch nog een paar keer extra willen experimenteren met je TPF, kun je het risico van verbranding door ontploffend 8 bar kokend water elimineren door te filmen achter glas. Je wordt dan zelf niet geraakt. Hooguit wat schoonmaakwerk achteraf.

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 19:31
door fransg
bobbee schreef:Hebben jullie gezien dat die barst ook ontstaat wanneer je de tamper heel rustig en recht omhoog haalt? Mijn idee was dat het dan wel goed gaat.
Toen we door hadden dat het met een iets ruimer passende tamper wel mooi ging, was de TPF al aan z'n einde aan het raken. Maar heel voorzichtig werken lijkt me wel een goeie. Ik heb ook een kleinere tamper geprobeerd en daarmee alle plekjes afgetampt, maar dat was minder ideaal.

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 19:34
door fransg
paulkoffie schreef:Overigens bedacht ik me dat mocht je toch nog een paar keer extra willen experimenteren met je TPF, kun je het risico van verbranding door ontploffend 8 bar kokend water elimineren door te filmen achter glas. Je wordt dan zelf niet geraakt. Hooguit wat schoonmaakwerk achteraf.
Ga ik misschien nog doen met de iPhone, die kan met 120 fps ook een beetje slow motion, maar de kwaliteit van die super-camera haal je niet natuurlijk.

En als het echt knalt moet je wel goed glas hebben om schade aan bijvoorbeeld de dure lens van m'n canon te voorkomen...

kan ook erg meevallen, want hij zakt aan een kant open en die kant spuit alles op, als door een tuinslang die wordt afgeknepen. Dus als dat de andere kant op is, zit je goed ;-)

Re: Stephen Sweeney's TPF - een Transparant PortaFilter

Geplaatst: do 20 mar 2014, 21:44
door Erik82
En ik maar denken dat het niet meer gekker kon met de centrifuge maar gelukkig had ik het mis :mrgreen: . Blijf vooral zo doorgaan met innoveren en leuke experimenten. Naar deze ben ik wel heel erg benieuwd en dan vooral het punt waarop de puck nou echt begint uit te zetten.