Koffiepraat.nl forum over koffie, espresso, filterkoffie, horeca en technieken

Beste koffieleuten,

Enkele maanden geleden heb ik besloten dat na jaren mokapot (waarvoor ik in een ander topic recent fantastisch geholpen ben), het tijd was om verder de koffiehobby in te duiken. Dat heb ik besloten te doen met een espressoapparaat, specifiek een Isomac Zaffiro (uit 2008).

Bij het algemeen oriënteren op machines destijds kwam de PID al vaker voorbij, maar dat lag allemaal ver boven budget… En bovendien, eerst maar eens kijken hoe het bevalt, dan kan er later altijd nog geüpgraded worden naar een andere machine met PID. Of het zelf doen, waar ik later achter kwam! (Kleinschalig) knutselen met techniek als computers of audio heb ik vaker al met veel plezier gedaan en het leek me leuk om dat dan t.z.t te doen met de Zaffiro, als ik een paar maanden espresso had gemaakt en het beviel. Zoals wellicht verwacht, het is zo ver! De prijzen van de onderdelen vallen tegenwoordig super mee, dus lekker klooien met de machine en een PID inbouwen lijkt me hartstikke leuk. Bij de 160 dollar en bedragen in die regionen die ik bij onderzoek tegen kwam had ik het zeker gelaten, maar tegenwoordig is het tientjeswerk! Aan de slag dus!

Bij het doorspitten van oude topics voor info over de PID kwam ik ook andere dingen tegen. Zoals een isolatie-topic. Het sprak me ook wel aan om dat meteen mee te nemen, als ik toch aan de binnenkant aan het wroeten ben! Via-via heb ik een mooie isolatiedeken kunnen regelen die om de boiler past. Om deze perfect om de boiler te krijgen lijkt het noodzakelijk om alle verbindingen aan de zijkant van de boiler los te maken.

Als ik de machine toch al zo ver ontleed, is het dan handig om de boiler helemaal te verwijderen en even te laten weken in citroenzuur (1:25)? Plan is om dit alleen te doen als ik bij het kijken in de boiler zie dat er (flink) aanslag op de binnenkant zit. Dit is niet mijn verwachting, omdat ik regelmatig de Zaffiro even doorspoel met citroenzuur. Maar ik ben natuurlijk het tweede baasje van de machine en hoewel de vorige eigenaar een deskundige indruk maakte, zeker weten doe ik het niet. Mocht het toch nodig zijn, zijn er dan nog dingen waar ik speciaal op moet letten, bijvoorbeeld (een soort van foodsafe) loctite voor bij het herbevestigen van het verwarmingselement oid?

Buiten de boiler direct ontharden, nog andere dingen die ik een nadere blik verdienen als de hele machine al uit elkaar ligt? Na terugkomst van de vakantie bleek dat de druk bij het koffiezetten niet meer boven 8,25/8,50 bar komt, en met het blindfilter ongeveer een halve bar hoger, dus wil sowieso de OVP even een een nadere blik geven/die even bijstellen. Dat ging niet met de losse pols, dus even met een tang (met doek ertussen) hem verder aandraaien.

Na herinstallatie van alle leidingwerk is het vervolgens de bedoeling om de PID in te bouwen. Het geheel wordt allemaal intern ingebouwd, zodat de mooie looks van de Zaffiro bewaard blijven.

Waar ik specifiek nog een vraag over heb is de plaatsing van de temperatuursensor. Op Kaffee-Netz heeft iemand met een gePIDde Zaffiro zitten meten aan watertemperaturen. Super handig! Want nu weet ik bij welke temperatuur van het boilerwater, het water bij aankomst bij de filter 92 graden is... Maar ik vind het eigenlijk een beetje ongelofelijk dat de (door sensor gemeten) temperatuur in de boiler 107C moet zijn voor 92C broeiwater! Hij heeft de PT100 boven in de meetbuis van de Zaffiro zitten waardoor hij de bovenste 3cm van de ketel meet. Is dit een adequate verklaring waarom het zo hoog is? Omdat hij het bovenste, dus heetste water/stoom meet bij een de facto lagere temperatuur in het midden van de boiler? Wat denken jullie?

Ik zal proberen wat foto’s te maken zodat de inbouw te volgen is. Ook is het idee om nog te kijken of ik naderhand een puntsgewijs stappenplan kan maken, want hoewel het in het Engels al op meerdere plekken te vinden is, maakt het de drempel misschien wat lager voor andere knutselaars om het ook in het Nederlands te kunnen lezen?

Wat topics waar ik veel van heb opgestoken over een PID, de inbouw ervan en specifieke topics over de Zaffiro:

https://coffeeforums.co.uk/showthread.p ... ia-Attempt
http://www.coffeegeek.com/forums/espres ... ines/66357
http://coffeeforums.co.uk/showthread.ph ... m-and-Brew
https://web.archive.org/web/20160402212 ... :80/silvia
https://www.kaffee-netz.de/threads/mess ... 899/page-3
viewtopic.php?t=8611

TL;DR:

Bij boiler uninstall/ontharden, nog dingen waar ik speciaal op moet letten?
Bij een machine compleet uit elkaar, wat verdient een check/aandacht?
107C boilerwater (gemeten bovenin de boiler) voor 92C broeiwater, kan dat kloppen?

Alleen iets over de plaatsing van de sensor.
De dompelbuis is juist erg diep.
De sensor komt bij plaatsing onderin de dompelbuis tegenover de koudwatervrees inlaat.
Hoewel hoger dan gemiddeld, is de temperatuur van de boiler bovenin of op de boiler gemeten, constanter.

Bedankt voor je reactie Han! Plan is nu om het gewoon te proberen met de gevonden 107C, en de sensor aan de bovenkant van de buis. Als het dan kokend uit de broeikop komt weet ik ook wel genoeg en gaan we maar aanklooien met piepschuim cupjes en temperatuursensors, terwijl ik de sensor op z'n plaats aan de bovenkant laat zitten.

Het is gelukt. Eigenlijk is een PID inbouwen best kinderspel. Ik heb i.v.m. het kunnen verwijderen (of overzetten naar een andere machine) van de PID veel met krimp connectoren gewerkt.

Mijn/het proces ging als volgt (helaas, geen foto's gemaakt):

De thermostaat verwijderd.
Op de plaats waar de thermostaat zat de SSR vastgemaakt, zodat de hitte van de SSR (zo die al opgewekt wordt) aan de kast kan worden afgegeven.
De twee draden van de thermostaat via een krimpconnector verbonden met de SSR.
De SSR verbonden met de PID (volgens gebruiksaanwijzing PID)
De PT100 sonde in de dompelbuis laten glijden, zodat hij er net inhangt, gelijk aan beschrijving in mijn eerste bericht.
De fasedraad naar de aan/uitschakelaar (wederom, via krimpconnector) doorgelust naar de PID, de nuldraad (via krimp) kwam van het aan/uit lampje. Dit, omdat als je de nul ook van de aan/uitschakelaar pakt de PID altijd aan staat. Nu alleen als de Zaffiro ook is ingeschakeld.
De PID is vervolgens, zeer houtje-touwtje, aan binnenkant van de waterbak afscheidingswand geplakt met ducttape.

Ik wilde geen zichtbare sporen, dus liever niet boren in de kast, daarom geplakt. Hij hoeft ook niet zichtbaar te zijn omdat ik niet van plan ben om na het vinden van een goede temperatuur er nog aan te zitten. Ik doe het voor de grotere temperatuurstabiliteit, niet om per boon de temp in te stellen (maar wie weet, als ik echt koffiefreak word?). Ik kan hem via het rooster onder de warmhoudplaat nog bedienen met behulp van wat bestek , dus mocht ik iets willen veranderen kan dat. Aflezen als ik het echt wil kan, want toevallig bleek de PID door het linker luchtrooster in de kast net zichtbaar.

Na installatie de PID ingesteld op PT100 input via de bijgeleverde gebruiksaanwijzing, en 107C als temperatuur ingesteld. Vervolgens de AT (autotune) op 1 gezet en de PID ging z'n ding doen. Het werkt best aardig! Bij het aanzetten van de Zaffiro gaat de boiler nu perfect naar de ingestelde waarde en is er geen overshoot. Na een shot daalt de temperatuur ongeveer 2 graden. Vervolgens compenseert de PID daarvoor te hard en schiet hij wel door, 2 graden erboven. Hij zou moeten blijven leren, dus we gaan zien of dit zich nog verbetert. Anders misschien toch maar een keer in de settings duiken, hoewel dat me niet erg aanspreekt...

De setting van 107C was te hoog en heb ik al naar beneden bijgesteld naar 102. Bij het voorverwarmen van het kopje kwam er buiten water soms stoom mee door het stoompijpje, dat was ongewenst. Toch een shot gemaakt en die was bitterder dan voorheen (niet op een fijne manier). Morgen maar eens kijken hoe de espresso op 102 smaakt.

De stoom loopt niet via de PID, ik zag er geen reden daarvoor, heb er geen klachten over.

De onderdelen die ik gebruikt heb voor de PID zijn afkomstig van Aliexpress:
REX C100 PID
PT100 (1m draad, 3cm lengte/5mm doorsnee sonde)
Krimp connectoren (heb er in totaal 4 male, 2 female gebruikt. Je kan zonder denk ik, als je geen probleem hebt met het permanent aanpassen van je apparaat)
Ik had thuis al draad (misschien 2 meter inclusief wat er is weggegooid?)
Totale kosten: ongeveer €20.

Verder ook nog de OVP aangepast (nu weer mooie 9 bar tijdens zetten) en de isolatiedeken geplaatst. We hebben kortom leuk geknutseld, kan het iedereen aanraden!

Fijn dat er (nog) geen doden of gewonden zijn gevallen

Enig googlen leert me dat het vervangen van het (waarschijnlijk neppe) FOTEK relais wat vaak bij dit soort PID setjes waarschijnlijk een behoorlijk goed idee is! Ik neem aan dat je daarop duidt? Heb je misschien een tip voor vervangen? Ik kan een vervangende FOTEK vinden voor onder een tientje thuisbezorgd, maar dan vrees ik met dezelfde nepperts te maken te hebben.

Bij conrad heb ik een Kudom halfgeleiderrelais gezien. Is dit een goede vervanger of is er iets beters of goedkopers waar ik naar zou moeten kijken?

1. Fase en 0 komen van een rare plek. Het lijkt uit de beschrijving alsof één van de twee van de "verkeerde" kant van de hoofdschakelaar komt.
2. Er staat nergens dat je draad met hittebestendige isolatie gebruikt.
3. In ieder geval de SSR zit op een plek waar ie af en toe een sloot water in zijn nek krijgt.

Bedankt voor je aanwijzingen. Heb niet gehinderd door enige kennis van zaken dit geknutseld, enthousiast geworden na het lezen over PID's en de voordelen daarvan. Ik heb op veel plaatsen goedkope Chinese setjes langs zien komen en ingebouwd zien worden en dat gekopieerd. Niet het meest briljant idee blijkt...!

De bekende van wie ik de isolatiedeken heb gekregen is een engineer en die heb ik eens gevraagd naar mijn werk te kijken. Hoewel ik wel met hittebestendige draad had gewerkt, werd deze door hem afgekeurd. Van de SSR had ik zelf al ontdekt dat deze vervanging verdient. Heb nu maar even het geheel eruit gehaald en dit weekend gaan ik, onder begeleiding, weer aan de slag om het deze keer met goede(veilige!) componenten opnieuw te doen.

Rest mij nu eigenlijk nog maar een vraag: Wat is wél een goede plek voor de SSR? Mij is niet helemaal duidelijk hoe er water overheen kan komen op de plek waar Isomac de thermostaat heeft geplaatst?