Ontkalken met citroenzuur?

1
Hallo allemaal,

Hoe denken jullie over ontkalken met een oplossing van citroenzuurkorrels? Zijn er hier misschien chemici/werktuigbouwkundigen enz. die hier verstand van hebben? Melkzuuroplossingen lijken het beste alternatief te zijn voor citroenzuuroplossingen. (Of mis ik wat?)

Na wat rondneuzen op het internet worden volgende voor- en nadelen genoemd van citroenzuuroplossingen:

Voordelen:
  • + Het is makkelijk en goedkoop.
    +Het ontkalkt hartstikke goed.
Nadelen:
  • - Het is een dusdanig sterk zuur dat het niet alleen reageert met kalkaanslag, maar ook met sommige materialen die gebruikt kunnen zijn in espressomachines. Denk aan kunststoffen en rubber. Melkzuur heeft dit niet/minder. Niet gek: melkzuur is een minder sterk zuur.
Zou je de schadelijkheid van citroenzuur voor kwetsbaardere materialen kunnen voorkomen door een zwakke oplossing te maken? Dat wordt hier geschreven door iemand. Dan hoop je dat al het citroenzuur al met de kalkaanslag heeft gereageerd voordat het in aanraking komt met de gevoelige materialen van het koffieapparaat. Toch lijkt mij dat je niet geheel kan voorkomen dat een deel van de citroenzuurmoleculen gaat reageren met de kwetsbare onderdelen van de espressomachine. Hoe dan ook komt het er wél mee in aanraking lijkt mij. (Tenzij er echt een heel dikke laag met kalkaanslag is, maar dan ben je denk ik te laat met ontkalken.) Is dit geen probleem? Of begrijp ik de scheikundige realiteit verkeerd?

Mijn machine
Van de fabrikant krijg ik hier geen duidelijkheid over. De fabrikant van mijn espressomachine, de Solis Grind & Infuse type 1018 raadt natuurlijk hun eigen dure ontkalkingsspul aan. Dat is natuurlijk een goed verdienmodel van ze. Op de fles van dit ontkalkingsspul staat:
Het bevat een samenstelling op basis van melkzuur die gevoelige materialen niet aantast.
Dit suggereert dat de materialen die Solis gebruikt citroenzuur niet goed aankunnen. Anders zouden ze vermoedelijk een basis van citroenzuur gebruiken. Ten slotte maakt Solis ook meer espressomachines voor de onderkant van de markt. Daarin zitten vast niet altijd de beste materialen. Of is Solis overdreven voorzichtig?

Ps. Ja, mijn Solis Grind & Infuse type 1018 is niet het type dat hier op dit forum wordt aangeraden om te kopen. Toch vond ik hem iedere cent waard. Ik kocht hem dan ook voor maar voor €25 op de vrijmarkt. Eerlijk gezegd vind ik deze machine al heerlijke koffie zetten. Voor een student is het bovendien een grote luxe.

Re: Ontkalken met citroenzuur?

3
Dag Frans_Koffie, hier een reactie. Ik ben geen chemicus, verre van dat zelfs, maar ik ontkalk de waterkoker al zeker 8 jaar met citroenzuur en alhoewel de waterkoker recent is vervangen, lag het niet aan de rubbertjes of iets dat zou lijden onder de citroenzuur. Voor de Quickmill en de Jura Eno, (is de deur uit) heb ik in het begin altijd de blokjes van de fabrikant of een fles ontkalker bij een espresso reparateur vandaan gebruikt. Tot 8 jaar geleden, toen ben ik citroenzuur gaan gebruiken.
Wij hebben een waterontharderinstallatie op de waterleiding en ik ontkalk één á twee x per jaar. Daartoe gebruik ik twee theelepels citroenzuur op een halve liter water van zeg 70 graden C. Dat laat ik maximaal 15 minuten weken en spoel dan drie maal door. Tot op heden geen probleem. Maar dat zegt natuurlijk niets over de toekomst.
Succes!
Machine voor mijn vrouw: QuickMill Aquaviva = 2820 & een QM3000. Werkruimte: Rancilio Silvia PdG V2 en La Pavoni Europiccola.
Molen: Mini Mazzer & Mazzer Major.

Re: Ontkalken met citroenzuur?

4
Frans, zoek maar eens op het forum op citroenzuur en je zult zien dat het veelvuldig voorbij komt. Met aluminium (bijvoorbeeld een thermoblock machine) dit niet gebruiken. Aluminium wordt flink aangetast. Na werken met citroenzuur goed spoelen want het werkt door, eventueel met backing soda dacht ik. Ikzelf spoel gewoon heel goed met water.
Sidenote: ik ontkalk mijn machines niet omdat ik zorg voor goed ontkalkt water zodat dit niet nodig is. Dat is altijd het beste.
Numbers are good but never loose the focus, a quality cup profile is not negotiable!

Re: Ontkalken met citroenzuur?

5
Een paar dagen later:
Oké, getest.
Ik heb een sterke oplossing citroenzuur met warmwater gemaakt. Één dikke theelepel citroenzuur op 15 ml water, stuk aluminium van een oude brilkoker en een adapterschijf van een QuickMill erin gedaan (een half uur later, na het maken van de foto). Dit af en toe aangevuld met met warm water en twee keer de oplossing ververst. Staat nu 4 dagen 4 uur = 100 uur.
Er is geen verkleuring aan het water te zien en geen vertekening aan het materiaal, ook heb ik geen reactie citroenzuur <> warmwater of aluminium waargenomen. Als ik op internet zoek op citroenzuur en aluminium, dan lees ik: "Er kan een reactie van het citroenzuur op het aluminium ontstaan". Dat hoeft dus niet. Ik denk dat dat afhankelijk is van het soort aluminium. Het thermoblock van Quickmill is er blijkbaar tegen bestand.
Als ik twee maal per jaar een kwartier ontkalk. Dan is dat een half uur per jaar. Dan kan ik 200 jaar vooruit op basis van deze test ;-).
Hier een foto en een link naar meer afbeeldingen. Link naar: https://postimg.cc/gallery/dF98NBG

Let ook nu weer op, dit zijn mijn proeven en mijn ervaringen, gebaseerd op mijn uitvoeringen.
Een paar jaar terug had ik een vernevelaar waarmee ik schoonmaakazijn verdund met 50% water over de straatstenen vernevelde. Die tank was met twee jaar aan het lekken op de afsluitrubbers. Ik liet het azijn er ook gewoon inzitten zonder na afloop te spoelen. Nu hebben ze tanks waarvan de afsluitrubbers wel bestand zijn tegen schoonmaakazijn, maar ook die moet je direct na gebruik naspoelen. Zo zie ik dat ook met citroenzuur.
Machine voor mijn vrouw: QuickMill Aquaviva = 2820 & een QM3000. Werkruimte: Rancilio Silvia PdG V2 en La Pavoni Europiccola.
Molen: Mini Mazzer & Mazzer Major.

Re: Ontkalken met citroenzuur?

7
Klopt, daarom zit hij ook niet meer in de machine. Dit is een oude die ik nog had liggen. Deze heeft zo'n 12 jaar in de Quickmill gezeten. Hij deed overigens voor vervanging wel gewoon z'n werk ;-)
Maar hij ziet er hetzelfde uit: voordat hij de kom inging en erna.
Machine voor mijn vrouw: QuickMill Aquaviva = 2820 & een QM3000. Werkruimte: Rancilio Silvia PdG V2 en La Pavoni Europiccola.
Molen: Mini Mazzer & Mazzer Major.

Re: Ontkalken met citroenzuur?

8
Wat is dan volgens jullie de oorzaak van het eroderen van de groep?
Of zou dit voornamelijk schade zijn van mensen die met gepast geweld vastgekalkte adapterschijven hebben verwijderd.

Ook kom ik bijna volledig "opgeloste" adapterschijven tegen.

Als het lukt zal ik over een week proberen een testje met een adaterschijf te doen. Dan met een iets agressieve benadering

Koffie distribueren doe je met een vrachtwagen.

Re: Ontkalken met citroenzuur?

9
HanR schreef: ma 24 nov 2025, 19:46 Wat is dan volgens jullie de oorzaak van het eroderen van de groep?
Of zou dit voornamelijk schade zijn van mensen die met gepast geweld vastgekalkte adapterschijven hebben verwijderd.

Ook kom ik bijna volledig "opgeloste" adapterschijven tegen.
Wat is er in bovenstaande posts geërodeerd? En wat versta jij onder 'opgelost'. Zijn dat verdunde, weggevreten exemplaren?
Wat ik heb vastgesteld is dat de schijf en de andere stukjes aluminium er voor en na de behandeling die ik het heb gegeven er hetzelfde uitzien.
Machine voor mijn vrouw: QuickMill Aquaviva = 2820 & een QM3000. Werkruimte: Rancilio Silvia PdG V2 en La Pavoni Europiccola.
Molen: Mini Mazzer & Mazzer Major.

Re: Ontkalken met citroenzuur?

10
Waar ik benieuw naar ben is wat de oorzaak is van de "opgegeten" schijven.
Niet iedere Quickmill wordt netjes behandeld.
Wat ik dus niet weet is waarom je daar geen last van hebt, terwijl ik regelmatig Quickmillen tegen kom waarvan de schijven bijna volledig weg zijn.

Waardoor oxideert het aluminium?
Is kalk de oorzaak of de bestrijding hiervan.

Koffie distribueren doe je met een vrachtwagen.